بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی اول: آوازخواندن
تحقیقات نشان می‌دهد هر چه کودک زودتر با موسیقی آشنا شود، توانایی بیشتری برای درک موسیقی و لذت بردن از آن پیدا می‌کند.
با آوازخواندن، توانایی و حساسیت کودکتان را نسبت به موسیقی تقویت کنید.
اگر
نمی‌توانید شعری را با گام‌های درست یا با آهنگ خوشایند بخوانید اصلاً مهم
نیست. مهمترین مسئله این است که از آوازخواندن لذت ببرید.

نوع بازی:
می‌توانید شعرهای زیر را برایش بخوانید؛ البته هر شعر دیگری هم که بلد باشید و آن را دوست داشته
باشید و آن را دوست داشته باشید برای این بازی مناسب است:
– صبح که از خواب پا میشم.
– به به هوا عالیه!
– موش موشک من
– خدا، خدای مهربون
– تپلویم تپلو
* شعر را از نوع بخوانید و همزمان از حرکتهای دست و صورت‌تان نیز استفاده کنید.
*
دست کودک نوپایتان را برای دست زدن، بای‌بای کردن و امثال آن بگیرید و
تکان دهید. اول خودتان حرکت را انجام دهید و بعد اجازه دهید کودک‌تان این
کار را بکند.
* از آوازخواندن با کودک‌تان در هر ساعتی از شبانه‌روز
لذت ببرید، مثلاً وقتی توی اتومبیل هستید یا توی صف سوپرمارکت ایستاده‌اید
یا در مطب دکتر نشسته‌اید. تمام اوقات برای آواز خواندن باکودک مناسب است.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی دوم: جنسش چیه
تحقیقات
نشان می‌دهد آن دسته از بچه‌هایی که در محیط‌هایی بزرگ می‌شوند که به
میزان زیادی در معرض زبان و گفتگوهای کلامی هستند تقریباً در اکثر موارد تا
سه سالگی در حرف زدن مهارت کامل پیدا می‌کنند. کسانی که در کودکی از شنیدن
زبان بی‌نصیب مانده‌اند، در آینده دچار مشکل می‌شوند و باید زحمت زیادی
برای یادگرفتن و مهارت یافتن در آن بکشند، هر چقدر هم که آدم‌های باهوشی
باشند و یا تحت آموزش‌های وسیع قرار بگیرند.

این بازی حس لامسه
کودک را تقویت می‌کند و باعث می شود بافت‌های مختلف را بهتر درک کند.
بعلاوه مهارت های زبانی او را نیز تقویت می‌کند.

نوع بازی:
*
اشیا مختلفی را که بافت‌های جالبی دارند در اختیار کودک‌تان قرار دهید تا
به آنها دست بزند و تفاوت‌هایشان را احساس کند؛ مثلاً یک چیز سفت (چوب یا
سنگ) و یک چیز نرم (اسباب‌بازی اسفنجی)
* دستش را روی شی سفتی که انتخاب کرده‌اید بگذارید و اسم آن شی را همراه با صفت سفت بگویید.
* برای مثال بگویید: چوب سفت حالا دست‌تان را روی شی سفت دیگری بگذارید و دوباره نامش را بگویید، مثلاً میز سفت
* این کار را چند بار تکرار کنید و بعد اشیاء نرم را به او معرفی کنید، مثلاً یک پتوی نرم یا بالش نرم.
* کلمه سفت را با لحن خشن و کلمه نرم را با لحن خیلی ملایمی ادا کنید.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی سوم: می‌یای با هم بازی کنیم؟
تحقیقات
نشان می‌دهد که آهسته و شمرده صحبت کنید تا کودک نوپای شما بتواند تک تک
کلمه‌ها را از هم تشخیص دهد. تأکید کردن روی یک کلمه یا تکرار کردن آن هم
می‌تواند مفید باشد.

این بازی روشی سرگرم‌کننده و جالب برای تقویت مهارت‌های زبانی کودک است.
نوع بازی:
*
یکی از اسباب‌بازی‌های مورد علاقه‌اش را بردارید (مثلاً خرس عروسکی‌اش) و
آن را به گوش‌تان نزدیک کنید، طوری که انگار دارید به حرف‌های خرس گوش
می‌دهید. به کودک‌تان بگویید: آقا خرسه می‌گه می‌یای با هم بازی کنیم؟
* جمله ؟می‌یای با هم بازی کنیم؟ را با صدای بلند بگویید.
* خرس عروسکی را به کودک نوپایتان بدهید و از او بپرسید، آقا خرسه چی می‌گه؟
*
بازی را با سئوال کردن درباره اینکه سایر اسباب‌بازی‌ها یا وسایل توی اتاق
چه می‌گویند ادامه دهید. برای مثال بگویید: صندلی می‌گه: بشین روی من.
* همیشه وقتی دارید به جای اسباب‌بازی یا شیءای صحبت می‌کند، با صدای بلند حرف بزنید.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی چهارم: غلتاندن توپ
تحقیقات
نشان می‌دهد که هر حرکت جدیدی باید بارها و بارها تکرار شوند تا جریان‌های
عصبی را که از نواحی فکری مغز به قشر حرکتی و از انجا به اعصاب مرتبط با
عضلات می‌روند، تقویت کند.
شما با غلتاندن توپ به سمت کودک‌تان و تشویق کردن او به غلتاندن مجدد آن به سمت خودتان می‌توانید مهارت‌های حرکتی او را تقویت کنید.
کودک نوپای شما به سنی رسیده که غلتاندن توپ برایش بازی مفرح و سرگرم‌کننده‌ای است. بازی زیر را با او انجام دهید.

نوع بازی:
* با کودک‌تان روی زمین بنشینید. اسمش را صدا بزنید تا توجهش به شما جلب شود و به شما نگاه کند بعد توپ را به سمت او بغلتانید.
* او را تشویق کنید تا توپ را دوباره به سمت شما بغلتاند.
* در حین غلتاندن توپ با لحن آهنگینی بگویید؛ توپ رو قل می‌دم طرفِ…….. (اسم کودک).
* وقتی کودکتان توپ را به طرف شما غلتاند بگویید: (اسم کودک)…….. توپ رو قل می‌ده طرفِ (بابا).
* فقط زمانی این جمله‌ها را بگویید که توپ واقعاً بین شما دو نفر رد و بدل می‌شود.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی پنجم: بلوک بازی
تحقیقات
نشان می‌دهد مهارت‌های حرکتی بزرگ و کوچک به طور مستقل از هم پرورش پیدا
می‌کنند، گرچه هر دو به مبناهای فیزیکی یکسانی نیاز دارند. اگر کودکی در
طول یک هفته انرژی زیادی را روی مهارت‌های حرکت بزرگ بگذارد، فرصت کافی
برای تقویت مهارت‌های حرکتی کوچکش نخواهد داشت.
روی هم چیدن بلو‌ک‌ها به پرورش مهارت‌های حرکتی کوچک فرزندتان کمک می‌کند.

نوع بازی:
*
می‌توانید این کار را با بلوک‌های آماده هم انجام دهید، ولی اگر خودتان
بتوانید بلوک‌های موردنظرتان را درست کنید، جالب‌تر و سرگرم‌کننده‌تر است.
*
با استفاده از قوطی‌های خالی شیر، بلوک‌های یک بار مصرف درست کنید. آنها
را با بند به هم ببندید و روی قوطی‌ها را با کاغذ بپوشانید.
* کودک‌تان را تشویق کنید با مداد شمعی یا با عکس برگردان بلوک‌ها را تزئین کند.
* با کودک‌تان شروع به بازی کنید و بلوک‌ها را روی هم بگذارید. هر بار که بلوکی را روی بلوک دیگر گذاشت، او را تشویق کنید.
* بعضی وقت‌ها کودک‌تان از خراب کردن چیزی که ساخته است بیشتر خوشش می‌آید.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی ششم: وقت قصه
تحقیقات
نشان می‌دهد که خواندن کتاب با صدای بلند برای کودکان باعث فعال‌شدن قوه
تخیل آنها می‌شود و میزان شناخت آنها را از دنیای اطراف‌شان بیشتر می‌کند.
به علاوه کمک می‌کند مهارت‌های زبانی و شنیداری‌شان تقویت شود و آنها را
آماده می‌کند تا زبان نوشتاری را درک کنند.
این بازی به تقویت
مهارت‌هایی که کودک قبل از شروع خواندن، باید آنها را یاد بگیرد کمک
می‌کند. در ضمن او را به کتاب و کتابخوانی علاقمند می‌کند.
وقتی می‌خواهید برای کودک‌تان کتابی بخوانید نکات زیر را به خاطر داشته باشید؛
*
کتاب خواندن برای کودکان نوپا ممکن است سخت و خسته‌کننده باشد، فراموش
نکنید که بچه‌ها دوتا چهار دقیقه بیشتر نمی‌توانند آرام بنشینند.
*
بچه‌های نوپا از کتاب‌هایی خوش‌شان می‌آید که پر از تصاویر بچه‌هایی باشد
که کارهای آشنایی مثل غذا خوردن، دویدن و خوابیدن را انجام می‌دهند.
* کتاب‌هایی که درباره سلام و خداحافظی کردن باشند، در میان بچه‌های این گروه سنی محبوبیت زیادی دارند.
* داشتن شعر و متن‌های ساده‌ای که برای کودک قابل حدس زدن باشد، معیارهای خوبی برای انتخاب کتاب هستند.
* برای اینکه توجه کودک‌تان را به کتابی که دارید برایش می‌خوانید بیشتر جلب کنید، نام او را با نام کودک قهرمان داستان عوض کنید.
*
شما می‌توانید در هر جایی برای کودک‌تان کتاب بخوانید، روی تخت، توی حمام
(البته با ا ستفاده از کتاب‌های ضد آب!)، روی زمین یا توی تاب.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی هفتم: در آغوش گرفتن
تحقیقات
نشان می‌دهد کودکان عاشق والدین‌شان هستند. روانشناسان این عشق را دلبستگی
می‌نامند. تئوری دلبستگی که نخستین بار جان بالبی روانپزشک انگلیسی در سال
۱۹۵۰ آن را ارائه داد، یکی از ماندگارترین تئوری‌های قرن بیستم در زمینه
رشد انسان است.
در آغوش گرفتن کودک‌تان شیوه بسیار مؤثری برای پرورش دادن توانایی‌های مغزی اوست.
در‌آغوش گرفتن کودک در مواقع خطر حتی از این مهم‌تر است چون باعث می‌شود کودک آرامش خاطر پیدا کند.
*
اگر کودک شما دارد در جایی پرسه می‌زند که نباید می‌رفته، او را بلند کنید
و در آغوش بگیرید و برایش توضیح دهید که : تو نباید بری اونجا چون
خطرناکه.
* او از لحن صدای شما می‌فهمد کاری که انجام داده کار اشتباهی بوده است.
*
علاوه بر این، وقتی کودک‌تان را این طور در آغوش می گیرید و با او حرف
می‌زنید، می‌فهمد که به او اهمیت می‌دهدی و می‌خواهید از او محافظت کنید.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی هشتم: رفتن به پارک
تحقیقات
نشان می‌دهد کمک به رشد مغز کودک به این معناست که او را مدام در
محیط‌هایی قرار دهیم که هم از نظر عاطفی و هم از نظر فکری غنی باشند و او
را به فعالیت و واکنش وادارند.
این بازی مهارت‌های زبانی کودک نوپایتان را تقویت می‌کند.
کودکان
تازه راه افتاده عاشق اسباب‌بازی‌ها و حیوانات عروسکی‌شان هستند و اغلب
اوقات صدای آنها را می‌شنوید که دارند با عروسک‌هایشان حرف می‌زنند.
* این بازی را با کودکتان انجام دهید: وانمود کنید می‌خواهید با او و حیوان عروسکی‌اش به پارک بروید.
*
سئوال‌هایی از او بپرسید که او را تشویق به حرف زدن کند. مثلاً بگویید: به
نظرت خرسی امروز چی بپوشه؟، بیرون هوا سرده؟، اگه خرسی کفش نپوشه، پاهاش
چی میشه؟
* این هم چند نمونه سئوال دیگر: به نظرت ناهار رو ببریم توی پارک بخوریم؟ و میمونت چی دوست داره بخوره؟
* همیشه به جواب‌های کودکتان واکنش نشان دهید چون باعث می‌شود او بیشتر حرف بزند.
* مهارت‌های زبانی برای زمانی هم که کودکتان بزرگتر می‌شود و خواندن یاد می‌گیرد ضروری است.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی نهم: لبخند بزن!
تحقیقات
نشان می‌دهد که تجربه‌های حسی کودک و ارتباطات اجتماعی او با بزرگسالانی
که احساس می‌کند مواظب و پشتیبان او هستند، توانایی‌های ذهنی‌اش را تقویت
می‌ کند.
این بازی به کودک کمک می‌کند خودش و توانایی‌هایش را بهتر بشناسد.

* همراه با کودک‌تان در آینه نگاه کنید.
* همین‌طور که کودک‌تان دارد در آینه به خودش نگاه می‌کند از او بخواهید این کارها را انجام دهد:
– لبخند بزند.
– زبانش را بیرون بیاورد و آن را وارسی کند.
– دهانش را باز و بسته کند.
– به دندان‌هایش نگاه کند.
* چیزی برای خوردن به او بدهید و بگذارید همین‌طور که دارد غذایش را می‌جود، خودش در آینه تماشا کند (البته، با دهان بسته!)

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۱۵ تا ۱۸ ماهگی)

بازی دهم: صدای اسباب‌بازی
تحقیقات
نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض انواع مختلف محرک‌های موسیقیایی و
تقویت‌کننده‌های مهارت‌های شنیداری در سال‌های اولیه زندگی برای رشد ذهنی
کودک بسیار مهم است.
ببینید کودک‌تان دوست دارد با چه اسباب‌بازی‌هایی بازی کند، او را تشویق کنید صداهای اسباب‌بازی‌ها را در آورد.

* از او بخواهید صداهای زیر را از خودش درآورد:
– صدای قطار
– صدای ماشین
– صدای ساختگی حیوانات عروسکی
– صدای ریختن تکه‌های لگو: هر چه ساختمان ساخته شده بلندتر، صدا بلندتر.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۲۴ تا ۲۷ ماهگی):

بازی اول: حالت چهره
این بازی به بچه‌های دو ساله کمک می‌کند احساسات مختلف خود را بشناسند.

نوع بازی:
* با کودک دو ساله‌تان بنشینید و عکس چهره‌های مختلفی را از توی مجله‌ها و کتاب‌ها پیدا کنید.
* درباره حالتی که توی هر کدام از چهره‌ها هست از کودک‌تان سئوال کنید.
*
عکس صورت کودکی را که شاد است پیدا کنید. حالتی را که در آن چهره است برای
کودکتان توصیف کنید و بعد از او بخواهید حالت شادی به چهره‌اش بدهد.
* به پیدا کردن عکس‌هایی که چهره‌های شادی را نشان می‌دهند ادامه دهید.
* در روزهای بعد دنبال حالت‌های مختلف دیگری بگردید، مثلاً هیجان‌زده، غمگین و لوس.
* سعی کنید حالت‌هایی را پیدا کنید که با احساسات کودک‌تان در آن روز جور باشد.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۲۴ تا ۲۷ ماهگی):

بازی دوم: حمومک مورچه داره
این بازی شیوه‌ای عالی برای افزایش شناخت و درک مفاهیم مکانی در کودک‌تان است.

نوع بازی:
* با کودک دو ساله‌تان بازی بشین و پاشو را انجام دهید. دستش را بگیرید، به صورت دایره‌وار حرکت کنید و شعر زیر را برایش بخوانید:
حمومک مورچه داره،
بشین و پاشو خنده داره،
خوب حالا بگو چه کار می‌کنیم
با هم پا می‌شیم، با هم می‌شینیم
* به آرامی روی زمین بنشینید. کودک‌تان قطعاً شیفته این بازی می‌شود!
* دوباره بازی را از نو انجام دهید ولی این بار به جای گفتن با هم پا می‌شیم، با هم می‌شینیم حرکت را عوض کنید و بگویید:
حمومک مورچه داره،
بشین و پاشو خنده داره،
خوب حالا بگو چه کار می‌کنیم،
با هم می‌چرخیم، با هم می‌چرخیم
* می‌توانید این حرکت‌ها را هم انجام دهید: دست بزنید؛ لی‌لی‌ کنید؛ بالا و پایین بپرید؛ صدای اردک درآورید.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۲۴ تا ۲۷ ماهگی):

بازی سوم: کفشت پاته؟
این بازی به کودک‌تان کمک زیادی می‌کند تا با اعضای مختلف بدنش آشنا شود و مهارت خود را در مشاهده و درک چیزهای مختلف بالا ببرد.

نوع بازی:
* به کودک دو ساله‌تان بگویید: اگه کفش پاته، بالا و پایین بپر.
* با پرسیدن این سئوال به کودک‌تان کمک کنید: کفشت پاته؟ بهم نشونش بده، ببینم.
* به کفشش اشاره کنید و از او بخواهید بالا و پایین بپرد. شاید لازم باشد به او نشان دهید چطور این کار را بکند.
*
هر بار که درباره یکی از اعضای بدون کودک‌تان از او سوال می‌کنید به آن
عضو اشاره کنید و به او نشان دهید چطور حرکت‌ها را انجام دهد.
* می‌توانید این جمله‌ها را بگویید:
– اگه جوراب پاته، عقب و جلو برو.
– اگه بلوز پوشیدی، دست بزن.
– اگه شلوار پاته، سرت رو بالا و پایین کن.
* وقتی چند بار این بازی را تکرار کردید، خواهید دید که کودک‌تان بدون کمک شما می‌تواند حرکت‌ها را انجام دهد.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۲۴ تا ۲۷ ماهگی)

بازی چهارم : خرگوش ناز کوچولو
این بازی درک مفاهیم مکانی را در کودک شما تقویت می‌کند.

نوع بازی:
*
از حیوانات عروسکی استفاده کنید و بازی زیر را با کودک دوساله‌تان انجام
دهید. به جای کلمه خرگوش اسم هر حیوان عروسکی را که دارید با آن بازی
می‌کنید ببرید.
* شعر زیر را برایش بخوانید و حرکت‌های گفته شده را انجام دهید:
خرگوش ناز کوچولو
می پره پایین، می پره بالا
خرگوش ناز کوچولو
همه جا رو خوب نگاه می‌کنه
(خرگوش را به اطراف بچرخانید)
بالا رو قشنگ نگاه می‌کنه
(خرگوش را به هوا بلند کنید)
پایینو قشنگ نگاه می‌کنه
(خرگوش را به پایین بیاورید)
خرگوش ناز کوچولو
داره می دوه تند و تند و تند
(خرگوش به دست شروع به دویدن کنید)
خرگوش ناز کوچولو
رفته یه گوشه قایم شده
(خرگوش را به پشت خود پنهان کنید)

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۲۴ تا ۲۷ ماهگی)

بازی پنجم: یادگیری شعر
تحقیقات
نشان می‌دهد حافظه دانشی است که تثبیت شده است. وقتی فرایند یادگیری اتفاق
می‌افتد، سیناپس‌های جدیدی در مغز شکل می‌گیرد و یا سیناپس‌های قدیمی
تقویت می‌شود.

کودکان دو ساله مثل اسفنج هستند. آنها چیزی را یک
بار می‌شنوند و فورا شروع به حفظ کردن آن می‌کنند، مخصوصاً اگر آن کلمه‌ها
همراه با حرکت باشند.

یک روش جالب خواندن شعرهای بچه‌گانه این است
که روی آخرین کلمه هر مصرع تأکید کنید و آن را بلندتر بگویید و همزمان
حرکتی متناسب با آن انجام دهید. این کار به کودک‌تان کمک می‌کنید شعر را
بهتر به خاطر بسپارد.

* در اینجا مثالی می‌آوریم. فراموش نکنید روی کلمه آخر تأکید کنید:
تیک و تیک و تیک
(دست‌هایتان را بالا ببرید)
یه دفه ساعت یه دونه زنگ زد
(یکی از انگشت هایتان را بالا ببرید)
موشه از دیوار دوید پایین
(همان انگشت را پایین بیاورید)
تیک و تیک و تیک
تیک و تیک و تیک
(همزمان با گفتن کلمه تاک دست بزنید).

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۲۴ تا ۲۷ ماهگی)

بازی ششم: عروسک بازی
تحقیقات نشان می دهد که تجربه ها و ارتباط های مثبت سالهای ابتدایی زندگی بر رشد عاطفی کودک تأثیر می‌گذارد.
این بازی را با عروسکی که دست و پا دارد انجام دهید.

نوع بازی:
* با کودک دو ساله خود روی زمین بنشینید و به او نشان دهید که چطور دست‌های عروسکش را بگیرد و آنها را به بالا و پایین حرکت دهد.
* عروسک را به کودک‌تان بدهید و بگذارید او امتحان کند.
* می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
– دست تکان دهید
– کف بزنید
– پاهایتان را به هم بزنید
– بوسه بفرستید
* نظر کودک‌تان را در مورد کارهایی که دارید انجام می دهید بپرسید.

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۲۴ تا ۲۷ ماهگی)

بازی هفتم : پچ پچ کردن
نجوا کردن به کودک کمک می‌کند یاد بگیرد چطور بلندی صدایش را تنظیم کند. البته انجام این کار به تمرکز زیادی هم نیاز دارد.

بچه‌های دو ساله خیلی دوست دارند کسی در گوش‌شان چیزی بگوید و وقتی که خودشان این کار را انجام می‌دهند حسابی احساس غرور می‌کند.
* چیزی در گوش کودک‌تان زمزمه کنید ؛ مثلاً بگویید: بیا دست بزنیم
* از کودک دو ساله‌تان بخواهید او هم آهسته چیزی در گوش‌ شما بگوید.
* انقدر به این کار ادامه دهید تا کودک‌تان کاملاً یاد بگیرد چطور صدایش را پایین بیاورد.
بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۲۴ تا ۲۷ ماهگی)

بازی هشتم: داستان میوه
اشیا
معمولی که کودک شما روزانه با آنها سر و کار دارد سوژه‌های خوبی برای باز
کردن سر صحبت با کودک و تقویت مهارت‌های زبانی او هستند.

نوع بازی:
* سه چهار تا میوه بردارید و به همراه کودکتان آن را بررسی کنید.
* میوه ها را تک تک قاچ بزنید و درباره آنها با کودکتان حرف بزنید: آیا میوه ای که در دستتان هست هسته، پوسته و … دارد؟
* داستانی درباره میوه ای که در دست دارید برای کودکتان بگویید. در اینجا مثالی می‌آوریم:
یکی
بود یکی نبود. یه روز یه سیبی اومد پیش یوسف تا باهاش بازی کنه. سیب گفت:
سلام یوسف. خیلی خوشحالم که اومدم پیشت ولی یه کمی تنهام. میشه از یه میوه
دیگه هم بخواهیم بیاد و با ما بازی کنه؟
یوسف گفت: باشه، من به پرتقال زنگ می‌زنم.
یوسف تلفن رو برداشت و شماره گرفت و گفت: سلام پرتقال میشه بیای با هم بازی کنیم؟
*
بگذارید کودکتان پیشنهاد کند دفعه بعد به چه میوه‌ای تلفن بزنید. با آوردن
هر میوه جدیدی، آن را بررسی کنید، راجع به آن حرف بزنید و البته مزه آن را
بچشید!

بازیهای آسان برای تقویت هوش و خلاقیت کودک (۲۴ تا ۲۷ ماهگی)

بازی نهم: نرم و راحت مثل باد

همین
طور که دارید با نوای موسیقی به این طرف و آن طرف حرکت می‌کنید دستمالی را
هم در دست‌تان بگیرید. این کار هم خیلی کیف دارد و هم به کودکتان یک حس
تعادل و کنترل می‌دهد.

این بازی، بازی بسیار خلاقانه ای است و قطعا کودک شما دلش می خواهد بارها و بارها آن را تکرار کند.

نوع بازی:
* یک موسیقی شاد پخش کنید و همراه با کودک تان با روسری به این طرف و آن طرف حرکت کنید یا دایره‌وار بچرخید.
* روسری را در هوا تکان دهید و بعد آن را پایین بیاورید و به زمین نزدیک کنید.
* شما و کودک‌تان می‌توانید هر کدام یک سر روسری را بگیرید و با هم حرکت کنید.
* هر کاری انجام دهید، کودک‌تان از شما تقلید می‌کند.

رفتار طبیعی کودکان به سن، شخصیت و میزان رشد جسمی و احساسی او بستگی دارد. رفتار کودک اگر با انتظارات خانواده همخوانی نداشته باشد یا از هم گسیخته باشد، توام با مشکل است. رفتار طبیعی یا “خوب” معمولاً با این تعیین می شود که آیا از نظر اجتماعی، فرهنگی و رشدی مناسب است یا خیر. اینکه بدانید در چه سنی چه توقعی از فرزندتان داشته باشید به شما کمک می کند بفهمید رفتار کودکتان طبیعی است یا خیر.

برای تغییر رفتار فرزندمان چه می توانیم بکنیم؟
کودکان رفتاری که مورد تشویق و پاداش قرار گیرد را ادامه می دهند و رفتاری که نادیده گرفته شود را کنار می گذارند. ثبات در واکنش به رفتارهای آنها اهمیت بسیار زیادی دارد چون تشویق و تنبیه یک رفتار در زمان های مختلف موجب سردرگمی کودک می شود. اگر فکر می کنید یک رفتار فرزندتان مشکل دار است، سه انتخاب پیش روی شماست:

* تصمیم بگیرید که آن رفتار یک مشکل نیست چون مناسب سن و مرحله رشد اوست.

* برای متوقف کردن آن رفتار تلاش کنید، چه با نادیده گرفتن او یا تنبیه.

* با تشویق و پاداش رفتاری جدید که می پسندید را به او معرفی کنید.

چطور باید جلوی بدرفتاری را بگیرید؟

بهترین راه برای متوقف کردن رفتارهای ناخواسته فرزندتان، نادیده انگاشتن آنهاست. این روش در یک بازه زمانی بسیار خوب عمل می کند. اگر می خواهید آن رفتار بلافاصله متوقف شود، می توانید از روش زمان وقفه استفاده کنید.

چطور می توان از روش زمان وقفه استفاده کرد؟
از قبل درمورد رفتارهایی که موجب انجام این روش می شود تصمیم بگیرید (معمولاً اوقات تلخی ها، رفتارهای خشونت آمیز یا خطرناک). یک محل خاص انتخاب کنید
که مورد علاقه کودک نباشد اما برای او ترسناک هم نباشد، مثل یک صندلی، یک گوشه اتاق یا هر جای دیگر. وقتی خانه نیستید، می توانید داخل ماشین یا یک محل نشستن بعنوان محل وقفه استفاده کنید.

وقتی آن رفتار غیرقابل قبول اتفاق می افتد، به فرزندتان بگویید که آن رفتار قابل قبول و مناسب نیست و به او هشدار دهید که اگر باز آن رفتار را تکرار کند او را در محل وقفه خواهید گذاشت. آرامشتان را حفظ کنید. نباید عصبانی به نظر برسید. اگر فرزندتان رفتار نادرست خود را ادامه داد، به آرامی او را به آن محل ببرید.

درصورت امکان حواستان به مدت زمانی که فرزندتان در آن محل باقی می ماند باشد. برای او زمان بگذارید تا فرزندتان بداند چه زمان از آنجا خلاص می شود. این زمان باید کوتاه باشد (یک دقیقه برای هر سال)، و باید بلافاصله بعد از رسیدن به محل وقفه یا پس از آرام شدن کودک شروع شود. شما باید نزدیک به محل حضور داشته باشید اما با او حرف نزنید. اگر کودک آن محل را ترک کرد، به آرامی او را به آنجا برگردانید و زمان را دوباره شروع کنید. وقتی آن زمان تمام شد، اجازه بدهید کودک آن محل را ترک کند. درمورد آن رفتار بد با او بحث نکنید، به دنبال راهی برای تشویق و تقویت رفتارهای خوب در او باشید.

چطور می توان یک رفتار خوب و مطلوب را در کودک تقویت کرد؟

یک راه برای ترغیب کودک به رفتار خوب استفاده از سیستم پاداش است. بچه هایی که یاد می گیرند رفتار بد قابل تحمل نیست و به رفتار خوب پاداش داده می شود، مهارت هایی را یاد می گیرند که تا آخر عمر با آنها می ماند.
این روش در کودکان بالای ۲ سال خیلی خوب عمل می کند. تا ۲ ماه طول می کشد که این روش در کودک جا بیفتد. صبور بودن و یادداشت برداری از رفتارهای کودک می تواند برای والدین مفید باشد.

یک یا دو رفتاری که می خواهید در فرزندتان تغییر دهید (مثلاً عادت خوابیدن، مسواک زدن، یا جمع کردن اسباب بازی ها) را انتخاب کنید. جایزه ای که مورد علاقه فرزندتان است را هم انتخاب کنید. نمونه های خوب جایزه یک داستان بیشتر موقع خواب، نیم ساعت به تاخیر انداختن زمان خواب شب، یک تنقلات و برای بچه های بزرگتر، کمی پول، یک امتیاز خاص یا یک اسباب بازی می تواند باشد.

رفتار مورد نظرتان و پاداش آن را برای فرزندتان توصیف کنید. مثلاً به او بگویید، “اگر قبل
از اینکه این برنامه تلویزیون تمام شود، لباس خوابت را بپوشی و دندانهایت را مسواک
کنی، می توانی نیم ساعت دیرتر بخوابی”. فقط یکبار آن رفتار را از او بخواهید. اگر
کودک کاری که خواسته بودید را انجام داد، پاداش را به او بدهید. می توانید در صورت
نیاز به او کمک کنید اما نباید خیلی درگیر شوید. چون هر توجهی از سوی والدین، حتی
توجه منفی، برای بچه ها خیلی خوب است و ممکن است بخواهند به جای جایزه ای که تعیین کرده اید توجه شما را داشته باشند. استفاده از جملات انتقالی مثل “۵ دقیقه دیگر وقت بازی تمام می شود” در یاد دادن رفتارهای جدید به بچه ها بسیار مفید است.

این سیستم به شما کمک می کند از کشمکش با فرزندتان خودداری کنید. اما اگر
کودک تصمیم بگیرد آنطور که خواستید عمل نکند، نباید تنبیه شود. فقط پاداش به او
تعلق نمی گیرد.
چند راه خوب برای پاداش دادن به کودکان
– ضربه زدن به ساعت (روشی خوب برای کودکی که وقت تلف می کند)

از فرزندتان بخواهید که کاری را انجام دهد. برای او ساعت کوک کنید. اگر کار قبل از زنگ زدن ساعت انجام شد، فرزندتان باید پاداش بگیرد. برای تعیین میزان زمانی که به کودک می دهید باید “بهترین زمان” او را برای انجام آن کار دریافته و ۵ دقیقه به آن اضافه کنید.

– بازی رفتار خوب (روشی خوب برای یاددادن رفتارهای جدید)
لیست کوتاهی از رفتارهای خوب تهیه کرده و در یک جدول یادداشت کنید
و هر زمان که دیدید فرزندتان آن رفتار را انجام داد جلوی آن رفتار یک ستاره بزنید.
وقتی تعداد خاصی از ستاره ها (برحسب سن کودک) جمع شد، می توانید به او جایزه بدهید.

– امتیاز خوب/بد (روشی خوب برای بچه های سرسخت و بسیار فعال)
در یک زمان کوتاه (تقریباً یک ساعت) به خاطر هر رفتار خوبی که
فرزندتان نشان داد، در یک جدول یا روی دست او یک علامت بزنید. مثلاً اگر می بینید
که کودکتان به آرامی مشغول بازی است، بدون جنگ و جدال مشکلی را حل می کند، اسباب
بازی هایش را جمع می کند یا کتاب می خواند، می توانید علامت بزنید. بعد از اینکه
تعداد مشخصی از این علامت ها جمع شد، می توانید به او جایزه بدهید. همینطور می
توانید به خاطر رفتارهای بد به او علامت منفی بدهید. در این رو فقط اگر علامت
رفتارهای خوب بیشتر از رفتارهای بد بود می توانید به او جایزه دهید.

– ایجاد زمان سکوت (معمولاً وقتی مشغول غذا درست کردن هستید به درد
می خورد)
از فرزندتان بخواهید که برای مدتی کوتاه (مثلاً نیم ساعت) به تنهایی یا با خواهر یا برادر خود به آرامی بازی کند. مداوم به او سر بزنید (برحسب سن کودک، هر ۲ تا ۵ دقیقه یکبار) و برای هر دقیقه ای که به آرامی مشغول بازی بودند به او امتیاز بدهید. کم کم فاصله سر زدن ها را بیشتر کنید (کم کم به ۳۰ دقیقه یکبار برسانید) اما جایزه دادن ها را ادامه دهید.

برای ایجاد رفتارهای خوب در کودکان دیگر چه می توان کرد؟

لیستی کوتاه از قانون های مهم تهیه کنید و آنها را به همراه فرزندتان مرور کنید. از ایجاد کشمکش جلوگیری کنید. اگر فکر می کنید بیش از حد واکنش نشان داده اید بهتر است از عقل سلیم برای حل مشکل استفاده کنید، حتی اگر محبور باشید درمورد روش پاداش و تنبیه خود ثابت قدم باشید.

شخصیت فرزندتان را بپذیرید، چه خجالتی باشد، چه اجتماعی، چه پرحرف یا فعال. شخصیت پایه بچه با گذر زمان ممکن است تغییر کند اما نه تا حد زیادی. سعی کنید از بروز موقعیت هایی که موجب بداخلاق شدن فرزندتان می شود جلوگیری کنید مثل وقت هایی که بیش از حد تحریک می شوند، خسته می شوند یا حوصله شان سر می رود.
پیش سایرین از فرزندتان انتقاد نکنید. رفتار کودکتان را بد توصیف کنید اما نه خودِ او را. وقتی شایسته اش است او را تحسین کنید. با محبت او را نوازش کنید. بچه ها به
توجه و محبت والدینشان بیشتر از هر چیز دیگری نیاز دارند.

برای کارهای مختلف مخصوصاً زمان خواب و غذا خوردن آنها قانون درست کنید. در صورت امکان اجازه بدهید فرزندتان انتخاب هایی برای خود داشته باشد. مثلاً می توانید از او بپرسید، “امشب می خواهید با لباس خواب قرمزت بخوابی یا آبیه؟”

هر چه بچه ها بزرگتر می شوند، دوست دارند در کارهای خانه شریک شوند. هیچوقت وقتی رفتار بدی نشان می دهند درمورد قانون هایتان بحث نکنید، بلکه از او بخواهید که دفعه بعدی برای تعیین قوانین به شما کمک کند.

چرا نباید از تنبیه بدنی استفاده کرد؟

خیلی از والدین برای جلوگیری از یک رفتار بد از تنبیه بدنی استفاده می کنند. بزرگترین اشکال این روش این است که بااینکه تنبیه آن رفتار بد را برای مدتی متوقف می کند اما به فرزندتان یاد نمی دهد که رفتارش را تغییر دهد. تادیب و تنبیه بدنی فقط به فرزندتان می گوید که باید رفتار خوب را انتخاب کند اما به او یاد نمی دهد که رفتار خوب چیست و احتمال برگشتن او به رفتارهای بد زیاد است.
تنبیه بدنی ممکن است موجب ایجاد رفتارهای خشن در کودکان شود. برای تنبیه کودکان بسیار بهتر است که از روش های دیگر استفاده شود.